![]()
ƯỚC VỌNG DUY TÂN A DREAM FOR VIETNAM Tuyển tập TRẦN NGỌC NINH VĂN HÓA - HUYỀN THOẠI - VĂN HỌC SỬ TRẦN UYÊN THI chủ biên Sách dày 472 trang, do VIỆN VIỆT HỌC xuất bản, 11/2012 Có thể mua trên mạng www.amazon.com “ƯỚC VỌNG DUY TÂN là ước vọng một đời của Thầy chúng tôi cho Quốc gia, Dân tộc. Trong bất cứ thời đại nào, đó luôn luôn là ước vọng của những người tự khoác lên hai vai trách nhiệm và lương tâm của một kẻ sĩ, được ghi lại sớm nhất là trong bản ‘Bình Ngô Đại Cáo’ của Lê Lợi và Nguyễn Trãi — hai kẻ sĩ chân chính và vĩ đại của đất Việt: ‘Tứ hải vĩnh thanh, đản bố duy tân chi cáo.’ (Bốn bể nước trong mãi mãi lặng sóng, ta nay tuyên cáo một nền DUY TÂN khắp chốn). Vì sao sách này? (1) Ngữ pháp của thế giới đã đi vào Ngữ pháp Hoàn vũ (Universal Grammar). Việt Nam cũng phải tự tìm một con đường mới cho ngữ pháp Việt ngữ, nếu không muốn bị đẩy ra ngoài lề kỉ nguyên của máy móc kĩ thuật, trong đó khoa học tri thức (cognitive science) và ngữ lí học vi tính (computational linguistics) là hai lãnh vực đang đứng ở mũi đầu tàu. (2) Huyền thoại (mythology) của các dân tộc trên thế giới đã một thời bị hiểu lầm chỉ là những chuyện kể cho trẻ con, là sản phẩm của những bộ óc ‘sơ khai’, nay đã được khám phá là một kho tàng chứa đựng những tiềm năng khảo cứu và những tư tưởng thâm sâu: với Joseph Campbell, huyền thoại là một nét tôn giáo tiền sử, với những nghi lễ (rituals) giàu ý nghĩa tâm linh, tâm lí, và xã hội, rất cần được học hỏi, tìm hiểu; với Lévi Strauss, nó phản ánh những mô hình, những cơ cấu tri thức của con người, với những cặp đối nghịch (thiện/ác, sống/chết, thiên nhiên/con người...); với Carl Jung, nó là những mẫu hình cổ sơ (archetypes), phản ánh tâm lí của cái vô thức (unconscious), v.v... Việt Nam, hơn nhiều nước trên thế giới, có mấy ngàn năm văn hiến, và tất nhiên là có một di sản huyền thoại. Nhưng huyền thoại Việt Nam đã được hiểu, được đánh giá đúng mức hay chưa, và có còn giữ được sự trong trắng, nguyên sơ lúc ban đầu hay không? (3) Văn hóa, truyền thống vừa là một kho tàng quí báu, vừa là một gánh nặng cho một dân tộc. Làm thế nào để hội nhập và học hỏi những cái mới, đồng thời giữ gìn những giá trị cao đẹp và vô giá của truyền thống? (4) Khoa học mang lại những tiện nghi tốt đẹp cho con người, nhưng khoa học không có đạo lí là một khoa học thiếu nhân bản. ‘Tuy rằng văn minh và văn hóa là cùng một gốc, nhưng là hai mặt của cùng một cái. Càng lên cao thì hai cái càng chia rẽ ra và phản lại nhau. Văn minh tột đỉnh, trong đó khoa học làm chủ, thì không còn có văn hóa nữa’ (TNN). Đó là một số đề tài và vấn đề nan giải được Giáo sư Trần Ngọc Ninh soi sáng bằng một cái nhìn khoa học, tiến bộ, và nhân bản. Một số phát kiến mới mẻ của Gs. Trần Ngọc Ninh trong lãnh vực văn học sử: Nguyễn Du và Quan Họ, nguồn gốc thơ Lục Bát, một bài thơ độc đáo của Nguyễn Trãi viết trước khi chết… cũng được tuyển chọn vào sách này…” (Trích “Vì Sao Sách Này?”, TUT)
MỤC LỤC CẢM TẠ i PHÀM LỆ iii VÌ SAO CÓ SÁCH NÀY? - Trần Uyên Thi vii PHẦN I: PHỎNG VẤN GIÁO SƯ TRẦN NGỌC NINH TRUYỀN THỐNG VÀ DUY TÂN Thân thế và Thời thế 1 Đạo lí và Khoa học - Khoa học Nhân văn và Khoa học Xã hội 13 Văn hóa và Văn minh – Văn hóa Thái cổ Việt Nam 18 PHẦN II: TUYỂN TẬP TRẦN NGỌC NINH CÁC HUYỀN THOẠI THỜI HỒNG BÀNG 57 HUYỀN THOẠI NGƯỜI ANH HÙNG LÀNG GIÓNG 99 BÀI HÁT CÁC BÀ THỦA TRƯỚC - François Villon; Trần Ngọc Ninh dịch 109 VĂN HÓA VÀ Y KHOA 112 NGUYỄN TRÃI, HUYỄN THỰC VÀ SẮC KHÔNG 125 ĐỌC “ĐÀO HOA THI” CỦA NGUYỄN TRÃI - Trần Uyên Thi 139 NGUỒN GỐC THƠ LỤC BÁT VIỆT NAM 162 Terres Sereines et Nourritures Terrestres 163 Nguyễn Du và Quan Họ 175 Thơ Lục Bát 194 SỰ NGHIỆP, TƯ TƯỞNG VÀ HƯƠNG HỎA CỦA MỘT NHÀ ĐẠI TRÍ THỨC: CLAUDE LÉVI-STRAUSS 197 Hương hỏa Gia đình và Đường đời 198 Sự nghiệp Khoa học (Nhân học Văn hóa) 211 Tư tưởng của Lévi-Strauss 219 Hương hỏa của Lévi-Strauss 238 LỜI MỞ ĐẦU SÁCH DẠY ĐỌC DẠY VIẾT TIẾNG VIỆT 247 VẤN ĐỀ XƯNG HÔ TRONG VĂN HÓA VIỆT NAM 251 TẠI SAO VIỆT HỌC? 267 TRÍCH LỤC VÀI BỨC THƯ 284 PHẦN III: VỀ GIÁO SƯ TRẦN NGỌC NINH GS TRẦN NGỌC NINH VÀ Y KHOA ĐẠI HỌC ĐƯỜNG SAIGON - Nguyễn Lương Tuyền 289 ĐIỂM SÁCH Y KHOA ĐẠI HỌC ĐƯỜNG SG - Phạm Cao Dương 295 ĐIỂM SÁCH CƠ CẤU VIỆT NGỮ (QUYỂN I) - Đàm Trung Pháp 301 PHẦN IV: NGỮ PHÁP MỚI NGỮ PHÁP VIỆT NGỮ, BÀI GIẢNG SỐ MỘT - Trần Ngọc Ninh 325 ĐƯỜNG VÀO NGỮ PHÁP VIỆT NGỮ - Trần Uyên Thi Lời ngỏ 338 Cơ cấu pháp (structuralism) 347 Ngữ pháp Chomsky 363 Tổng quan về Ngữ pháp Việt ngữ 375 THƯ KÍNH GỬI THẦY – Trương Minh Thanh 401 CẢM NGHĨ VỀ NGỮ PHÁP VIỆT NAM MỚI – Lý Nguyễn Thu Vân 405 NHỮNG HIỂM HÓC CỦA LOẠI TỪ V – Nguyễn Đình Hải 414 THẦY NHÀ – Doãn Kim Khánh 419 PHƯƠNG PHÁP MỚI DẠY ĐỌC TIẾNG VIỆT – Thuy Minh Hồng 425 SƠ LƯỢC TIỂU SỬ GS TRẦN NGỌC NINH 432
|
Viện Việt-Học > Thông Cáo >